Gestrand in Zeebrugge

Ik trok het lint hard naar me toe.

Dit om te voorkomen dat alweer tientallen kinderen en volwassenen de weg versperden tussen 5 zeehonden en hun geliefde zee. De zeehondenvrijlating van Sea Life Blankenberge was op z’n minst ontroerend (omwille van de vrijlating), maar ook een beproeving als je het gedrag van je medemens van dichtbij moet aanschouwen.

Niettemin was dat gedrag nog niets vergeleken met de ellende die enkele kilometers verderop het liefst wordt begraven, zodat niemand het nog zou zien. Transmigranten die keer op keer een levensgevaarlijke poging wagen om de overkant te bereiken: het beloofde Engeland.

Pastoor Fernand Maréchal kon de miserie niet meer aanzien en opende enkele jaren geleden de deuren voor gestrande vluchtelingen, waarop hij terstond veel kritiek mocht ontvangen. In 2016 stemde het volk anders: van Zeebrugge ontving hij het Noorderlicht, een prijs voor een vooraanstaande vrijwilliger van de stad, en kort daarna ook de Prijs voor Mensenrechten.

Samen met Caritas en Dokters van de Wereld, creëerden de pastoor en een team van lokale vrijwilligers een kleine expo rond de gebeurtenissen van de afgelopen 2 jaar, een periode van 2015 tot nu. De expo gaat nog tot 3 december 2017 door in de Sint-Donaaskerk in Zeebrugge.

Wij waren daar op een zaterdagochtend, 11 november, de dag dat gans België en een deel van de wereld de Wapenstilstand van de Eerste Wereldoorlog herdachten, al dan niet in Ieper.

De kerk lag er ietwat verlaten bij, maar een kant van de poort stond wagenwijd open.

Bij het binnenkomen viel mij al meteen op dat er een kleine tafel stond met enkele bidons water en bekertjes. Aan de muur hingen verschillende bladen papier met daarop Engelse en Arabische mededelingen. In de kerk zelf was het behoorlijk donker en kil. De expo bevond zich links aan de zijkant: enkele grote panelen met foto’s en krantenartikels eraan bevestigd.

Van paneel tot paneel, van foto tot foto, kon je het hele verhaal volgen. Eerst vanuit het perspectief van pastoor Maréchal en de vrijwilligers die zich dagelijks inzetten voor vluchtelingen. Daarna ook vanuit het perspectief van Caritas en van Dokters van de Wereld. Schrijnende verhalen, maar ook hartverwarmende acties, samenwerking, solidariteit en barmhartigheid.

Het is misschien niet wat je meteen zou verwachten van een expo die verschillende media-kanalen haalde. De eerste indruk was dan ook meteen: “Oei, is dit het?” Het lijkt snel in elkaar geflanst, met weinig tijd en middelen, en vooral veel plakband. Maar de foto’s spreken voor zich. De korte tekst bij elke foto schetst een duidelijk beeld van de situatie en raakt tot diep in het hart.

Niet alleen beeldt de expo de situatie uit van de vluchtelingen gestrand in Zeebrugge, maar ook van de tocht die ze achter zich hebben, en de schrijnende politiek in Europa met de EU-Turkije deal en het sluiten van de grenzen. Zoveel herinneringen kwamen bij mij weer naar boven, zeker toen ik enkele foto’s zag van de toenmalige Calais Jungle, en… het vreselijke modderkamp van Duinkerke. Dat laatste was veruit het ergste dat ik ooit in mijn leven van dichtbij heb meegemaakt.

Wanneer je de expo bezoekt, kom je ook meteen in aanraking met de live situatie van dat moment. De Arabische mededelingen, de richtlijnen voor nieuwkomers, de bidons met drinkwater, de vraag om geen kledij en voedsel aan de poort achter te laten, etc… Aan de overkant staat een politie-combi met brandende koplampen, te toevallig om niet gelinkt te zijn aan het controleren wie het gebouw binnengaat en verlaat.

In Zeebrugge blijft de situatie gewoon voortduren en blijven de vrijwilligers zich inzetten. Bij vriesweer opent pastoor Maréchal nog steeds de deuren voor vluchtelingen, die anders in de kou buiten moeten overnachten. De politiek verscherpt nog steeds het migratie-beleid, net zoals 2 jaar geleden, met alle gevolgen van dien.